بتن‌ریزی در هوای گرم، یکی از حساس‌ترین عملیات‌های عمرانی است که اگر با دقت انجام نشود، کیفیت و دوام سازه به شدت کاهش می‌یابد. در این شرایط، افزایش دمای محیط باعث سفت شدن سریع بتن و کاهش کارپذیری آن می‌شود؛ در نتیجه نیاز به انرژی، هزینه و نیروی انسانی بیشتری برای اجرا خواهد بود.
تعریف هوای گرم در عملیات بتن‌ریزی
بر اساس استاندارد ملی 6044، اگر دمای بتن تازه بیش از ۳۲ درجه سانتی‌گراد باشد، شرایط "هوای گرم" محسوب شده و باید تمهیدات خاصی برای بتن‌ریزی در نظر گرفت. همچنین طبق آیین‌نامه بتن ایران (آبا) و مبحث نهم مقررات ملی ساختمان:
-
دمای بتن در بتن‌ریزی معمولی نباید بیش از ۳۲ درجه سانتی‌گراد باشد.
-
برای بتن‌های حجیم، این مقدار حداکثر ۱۵ درجه سانتی‌گراد است.
هوای گرم معمولاً از چهار عامل اصلی تشکیل می‌شود:
-
دمای بالای هوا
-
رطوبت نسبی کم
-
سرعت زیاد باد
-
دمای بالای خود بتن
این عوامل می‌توانند فرآیند ساخت، حمل، ریختن و عمل‌آوری بتن را دچار مشکل کنند.
مشکلات بتن‌ریزی در هوای گرم
-
کاهش اسلامپ و افزایش نیاز به آب در بتن
-
تسریع زمان گیرش و کاهش فرصت پرداخت بتن
-
افزایش احتمال ترک‌های خمیری
-
دشواری در کنترل میزان هوای محبوس بتن
-
کاهش دوام و مقاومت نهایی بتن در صورت رعایت نکردن اصول فنی
الزامات و راهکارهای بتن‌ریزی در هوای گرم
برای اجرای موفق بتن‌ریزی در دمای بالا، رعایت موارد زیر ضروری است:
1. انتخاب مصالح و طرح اختلاط مناسب
-
استفاده از مصالح با جذب آب کم
-
نگهداری سنگدانه‌ها و سیمان در محیط سایه
2. کاهش دمای بتن تازه
-
استفاده از آب خنک یا یخ در اختلاط
-
پوشاندن لوله پمپاژ با گونی مرطوب
-
جلوگیری از گرم شدن مصالح در طول روز
3. سرعت در عملیات بتن‌ریزی
-
کاهش زمان حمل و انتقال بتن
-
به‌کارگیری نیروی انسانی و تجهیزات کافی
-
استفاده از بتن با کارایی مناسب برای پرداخت سریع
4. حفظ رطوبت و عمل‌آوری مناسب
-
مه‌پاشی بلافاصله پس از بتن‌ریزی
-
استفاده از افزودنی‌های دیرگیر یا مواد کیورینگ
-
جلوگیری از وزش مستقیم باد روی سطح بتن
بهترین زمان برای بتن‌ریزی در هوای گرم
بهترین روش برای جلوگیری از مشکلات ناشی از گرما، تغییر زمان بتن‌ریزی به اوایل صبح یا شب است. این کار باعث کاهش دمای بتن تازه و افزایش کیفیت نهایی می‌شود.
بتن‌ریزی در هوای گرم چالش‌های زیادی ایجاد می‌کند اما با مدیریت زمان، انتخاب مصالح مناسب و کنترل شرایط محیطی می‌توان کیفیت سازه را حفظ کرد. رعایت دستورالعمل‌های استاندارد، نه تنها از بروز ترک و کاهش مقاومت جلوگیری می‌کند، بلکه عمر مفید بتن را افزایش می‌دهد.